Σεμινάρια Μελισσοκομίας 8-10 Απριλίου 2011

Το Εργαστήριο Μελισσοκομίας – Σηροτροφίας του Α.Π.Θ. ανακοινώνει την πραγματοποίηση ταχύρυθμων εκπαιδεύσεων Μελισσοκομίας που αφορούν αρχάριους μελισσοκόμους. Στόχος των σεμιναρίων είναι η εξοικείωση με το μελίσσι και η σωστή καθοδήγηση του νέου μελισσοκόμου στα πρώτα βήματά του. Τα σεμινάρια θα πραγματοποιηθούν κατά το χρονικό διάστημα 8-10/4/2011 στο Εργαστήριο Μελισσοκομίας που βρίσκεται στο Αγρόκτημα του Πανεπιστημίου (περιοχή του αεροδρομίου Θεσσαλονίκης, παρατίθεται σχετικός χάρτης) Η εκπαίδευση καλύπτει τουλάχιστο 6 ώρες ημερησίως, ενώ το συνολικό  κόστος εκπαίδευσης είναι 100 ευρώ/άτομο. Τα θέματα που θα αναπτυχθούν αφορούν τόσο θεωρία όσο και πράξη και σε γενικό πλαίσιο είναι

1η ημέρα

1. Η ελληνική μελισσοκομία, δυνατότητες, προοπτικές (θεωρία)
2. Βιολογία και φυσιολογία της μέλισσας (θεωρία)
3. Εξοικείωση με το μελίσσι (πρακτική)
4. Εξοπλισμός στην μελισσοκομία (θεωρία & πρακτική)

2η ημέρα

1. Τροφοδοτήσεις, μεταφορές (θεωρία & πρακτική)
2. Μελισσοκομικοί χειρισμοί στην διάρκεια του έτους (εκμετάλλευση πεύκου, ελάτης, θυμαριού και άλλων νομών) (θεωρία & πρακτική)

3η ημέρα

1. Οι εχθροί και οι ασθένειες των μελισσών (θεωρία)
2. Παραγωγή προϊόντων κυψέλης – βασιλικός πολτός, γύρη, πρόπολη (θεωρία)
3. Επιθεωρήσεις μελισσιών και επίλυση πρακτικών μελισσοκομικών προβλημάτων (πρακτική)

 

Κινητή βάση

Οι απόψεις για τις κινητές αεριζόμενες βάσεις (αντιβαρρόα) διίστανται ανάμεσα στους μελισσοκόμους. Εγώ είμαι υποστηρικτής της γιατί εκτός της θετικής δράσης για την αντιμετώπιση της βαρρόα  την βρίσκω ιδιαίτερα πρακτική και με γλυτώνει από πολύ χρόνο και κόπο. Και επειδή όλο τον χειμώνα καθόμουν και η κατασκευή της δεν έχει και καμιά ιδιαίτερη δυσκολία έκανα τις δικές μου κινητές βάσεις και σας τις παρουσιάζω:

Το ξύλο που έχω χρησιμοποιήσει είναι κόντρα πλακέ θαλάσσης 18χιλιοστών. Το κατάλληλο θα ήταν 15χιλιοστά και για λιγότερο βάρος αλλά και για μικρότερο κόστος αλλά δυστυχώς η αγορά της περιοχής είναι μικρή και το ποιοτικότερο που βρήκα ήταν 18άρι. Τα μέρη είναι κολλημένα με ξυλόκολλα Durostick No 35 και βιδωμένα. Το ύψος της εισόδου είναι 8 χιλιοστά για να μην μπορούν εύκολα να εισβάλλουν ποντίκια και άλλα μεγαλύτερα έντομα. Η σύνδεση γίνεται με συνδετήρες ελάσματα.

Στο κάτω μέρος έχω τοποθετήσει λαμαρίνα η οποία ανοιγοκλείνει συρταρωτά το άνοιγμα της βάσης.Έχω βάλει μπρος και πίσω και δύο βίδες που λειτουργούν σαν στοπ της λαμαρίνας.

Ο τρόπος με τον οποίο κλείνει ή περιορίζεται για τον χειμώνα η είσοδος είναι με ένα ξυλάκι το οποίο μπαίνει και αυτό συρταρωτά.

 Το κόστος της κατασκευής είναι περίπου 7 ευρώ και οι διαστάσεις είναι βασισμένες στις διαστάσεις που δίδονται για την βάση της κυψέλης τύπου Langstrot.

Ηλιακός κηροτήκτης

Όταν ήρθε η ώρα που άρχισα να προβληματίζομαι για το πως θα λιώσω τις παλιές μαύρες κηρήθρες, αποφάσισα να το κάνω με την βοήθεια του ήλιου. Η ηλιακή ακτινοβολία φαίνεται ότι βοηθά στο να διατηρηθεί το χρώμα και το άρωμα του κεριού και το κερί που παράγεται με αυτόν τον τρόπο είναι υψηλής ποιότητας. Η κατασκευή του ηλιακού κηροτήκτη ήταν απλή και το κόστος δεν ξεπέρασε τα 60 ευρώ.
Αρχικά έκανα ένα κουτί με διαστάσεις 80x70x40cm.

Στην συνέχεια τοποθέτησα 2 οδηγούς για την στήριξη των πλαισίων σε απόσταση 23,5cm και μία αυλακωτή λαμαρίνα όπου θα ρέει το λιωμένο κερί. Βρέθηκε ότι η θερμοκρασία που αναπτύσσεται σε κηροτήκτη με αυλακωτή βάση είναι 16-21 βαθμούς υψηλότερη από εκείνη που σημειώνεται σε κηροτήκτη με επίπεδη (Orosi, 1952).

Τοποθέτησα ποδαρικά με ροδάκια για πιο εύκολη μετακίνηση και έδωσα μια κλίση περίπου 40 μοιρών για να μπορεί ο κηροτήκτης να δέχεται για μεγαλύτερο διάστημα της ημέρας την ηλιακή ακτινοβολία.

Το επόμενο βήμα ήταν να κατασκευάσω ένα τελάρο όπου θα μπουν τα τζάμια και θα λειτουργεί σαν πόρτα στον κηροτήκτη. Πήρα ένα καδρόνι διαστάσεων 4x6cm και με χρήση ρούτερ έκανα δύο αυλακώσεις αφήνοντας 1cm απόσταση μεταξύ τους για να μπουν τα τζάμια. H απόσταση ανάμεσα στα δύο τζάμια δεν πρέπει να ξεπερνά τα 2cm (ιδανική απόσταση 0.8cm).

Αφού τοποθέτησα τα τζάμια, βίδωσα με μεντεσέδες την πόρτα στον κηροτήκτη. Βίδωσα δύο αλυσίδες για να την συγκρατούν όταν είναι ανοιχτή και έβαψα όλη την κατασκευή άσπρη εσωτερικά και μαύρη εξωτερικά. Έβαλα και μια μικρή γλώσσα με πριτσίνια στην λαμαρίνα για να οδηγείται το κερί κατευθείαν μέσα στο δοχείο συλλογής.

Τέλος έκανα μια σήτα για να φιλτράρεται το κερί πριν πέσει στην λαμαρίνα και την προσάρμοσα ακριβώς πάνω από αυτήν.

Σε 3-4 ωρίτσες έτοιμος ο ηλιακός κηροτήκτης. Απλή και εύκολη κατασκευή. Τώρα περιμένουμε μια καλή μέρα για να τον δούμε και επί το έργον.

Ποτίστρα

Η ποτίστρα είναι απαραίτητη στο μελισσοκομείο όλο τον χρόνο. Το καλοκαίρι οι μέλισσες χρειάζονται πολύ νερό γιατί έχουν να ρυθμίσουν και την θερμοκρασία της κυψέλης  τους και είναι καλό να το έχουν δίπλα τους για να μην σπαταλούν ενέργεια. Οι μέλισσες προτιμούν να συλλέγουν νερό όταν η θερμοκρασία του είναι 21-27 βαθμούς, γι'αυτό και η ποτίστρα μας πρέπει να είναι  σε σκιερό μέρος. Όμως και τον χειμώνα κατά τις αλκυονίδες μέρες που οι θερμοκρασίες είναι πιο υψηλές αλλά και τους πρώτους ανοιξιάτικους μήνες, οι μέλισσες χρειάζονται νερό. Την περίοδο αυτήν  επειδή υπάρχει ο κίνδυνος οι νεροσυλλέκτριες να παγώσουν στην διαδρομή, το νερό πρέπει να βρίσκεται κοντά τους και σε προσήλιο μέρος. Η κατασκευή της δεν έχει κάποια ιδιαίτερη δυσκολία. Εγώ πήρα ένα βαρέλι (50 lt) από αυτά που δίνουν δώρο με τις σκυλοτροφές που είχα στην άκρη, προσάρμοσα πάνω ένα φλοτέρ από καζανάκι τουαλέτας, ένα κομματάκι λάστιχο (από αλφαδόμετρο) και έτοιμο. Στην λεκανίτσα που τρέχει το νερό έχω βάλει μερικές φλούδες από πεύκο για να προσγειώνονται οι μέλισσες και να μην πνίγονται. Κόστος μηδαμινό. Σημαντικό στο βαρέλι να υπάρχει καπάκι για να μην πέφτουν σκουπίδια αλλά και για να μην πηγαίνουν οι μέλισσες απευθείας εκεί και πνίγονται.

Παραφίνη

Η παραφίνη είναι ουσία λευκή, στερεή, άοσμη, άγευστη, αδιάλυτη στο νερό, αλλά διαλυτή (υγρό) σε ορισμένους οργανικούς διαλύτες. Χρησιμοποιείται σαν μονωτική ύλη. Πωλείται σε πλάκες του ενός κιλού.
Στην συντήρηση των κυψελών έχει πολλά πλεονεκτήματα.

• Το κόστος είναι αρκετά μικρό αν αναλογιστεί κανείς ότι μια κυψέλη καταναλώνει περίπου 100γρ παραφίνης και η τιμή του κιλού δεν ξεπερνά τα 2.5 ευρώ (εξαρτάται από την ποιότητα),
• Στεγνώνει σε λίγα λεπτά και μόλις στεγνώσει είναι έτοιμη για να μπουν μέσα τα μελισσάκια μας,
• Δεν χαλάει με το πέρασμα του χρόνου,
• Στις χρησιμοποιημένες κυψέλες γίνεται ταυτόχρονα και απολύμανση μιας και η θερμοκρασίες είναι ιδιαίτερα υψηλές.Συνίσταται εφαρμογή για συντήρηση ανά 2-3 χρόνια.
• Οι παλιές βαμμένες κυψέλες δεν χρειάζονται τρίψιμο πριν το βράσιμο στην παραφίνη.
• Ο χρωματισμός μπορεί να γίνει είτε με λίγα γραμμάρια μπογιάς σε σκόνη είτε περνώντας τις κυψέλες ένα χέρι πλαστική μπογιά πριν την εφαρμογή τους στην παραφίνη.
• Σε περίπτωση κλοπής ο αχαρακτήριστος δεν μπορεί να στοκάρει το νούμερο της σφραγίδας.

ΠΡΟΣΟΧΗ είναι σημαντικό να ξέρουμε την θερμοκρασία ανάφλεξης της παραφίνης που χρησιμοποιούμε για την αποφυγή ατυχήματος και πάντα να φοράμε γάντια και γυαλιά για την προστασία μας από εγκαύματα καθ όλη την διάρκεια παραφιναρίσματος.

Φυλές μελισσών

Όταν αποφάσισα πρώτη φορά να ασχοληθώ με την βασιλισσοτροφία για να καλύψω τις δικές μου ανάγκες σε βασίλισσες, σκέφτηκα να αγοράσω αρχικά κάποιες βασίλισσες επιλεγμένες και πιστοποιημένες από κάποιον επαγγελματία και από αυτές να επιχειρήσω να παράγω τις δικές μου μάνες. Παρόλο που πιστεύω ότι η καταλληλότερη φυλή για κάθε τόπο είναι αυτήν που έχει αναπτυχθεί στο εκάστοτε μέρος αυτό γιατί έχει προσαρμοστεί καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη, αποφάσισα να δοκιμάσω και με κάποια άλλη φυλή. Ποια όμως? Πήρα χαρτί και μολύβι και ψάχνοντας σε βιβλία και διαδίκτυο άρχισα να σημειώνω κάθε πληροφορία που έβρισκα και με ενδιέφερε. Προς διευκόλυνση όσων  θα προσπαθήσουν να συγκεντρώσουν αντίστοιχες πληροφορίες σας παραθέτω το "έργο" μου.

Apis mellifera cecropia

Η αρχαιότερη μέλισσα στον ελλαδικό χώρο. Μεγαλόσωμη μέλισσα σκούρου χρώματος με πυκνό τρίχωμα και με προβοσκίδα που φτάνει τα 6,8 mm.


Χαρακτηριστικά :

• σχετικά επιθετική
• αναπτύσσεται νωρίς την άνοιξη
• αντέχει στο κρύο
• δεν έχει τάσεις λεηλασίας
• είναι ανθεκτική σε ασθένειες του γόνου
• έχει πολύ καλό προσανατολισμό
• είναι αρκετά παραγωγική
• χτίζει γέφυρες
• έχει τάσεις σμηνουργίας

Apis mellifera macedonica

Εμφανισιακά μοιάζει αρκετά με την καρνιολική μέλισσα αλλά είναι μικρότερου μεγέθους. Ο χρωματισμός της είναι σκούρος με κοντό και πυκνό τρίχωμα και με προβοσκίδα που φτάνει εώς 6,7mm μήκος.

Χαρακτηριστικά :

• από τις πιο ήρεμες μέλισσες
• δεν έχει τάσεις λεηλασίας
• έχει καλό προσανατολισμό
• αναπτύσσεται αργά την άνοιξη
• αναπτύσσει μεγάλους πληθυσμούς
• έχει μεγάλη ακτίνα δράσης
• χρησιμοποιεί αρκετή πρόπολη
• είναι ευαίσθητη στην νοσεμίαση 
• χτίζει πολλές γέφυρες
• έχει έντονη τάση σμηνουργίας

Apis mellifera ligustica

H επονομαζόμενη ως κίτρινη μέλισσα ή ιταλική. Από τις πιο διαδεδομένες φυλές παγκοσμίως. Η προβοσκίδα της είναι μακριά φτάνοντας μήκος 6,3-6,6 mm.

Χαρακτηριστικά :

• είναι ήπια
• προσαρμόζεται εύκολα
• χρησιμοποιεί λίγη πρόπολη
• αναπτύσσεται νωρίς την άνοιξη
• έχει τάση καθαρισμού της  κυψέλης
• κάνει όμορφο χτίσιμο
• αντέχει στο κρύο
• σμηνουργεί δύσκολα
• είναι εξαιρετικά παραγωγική
• αναπτύσσει μεγάλους πληθυσμούς 
• είναι ευαίσθητη σε ασθένειες
• έχει μικρή ακτίνα δράσης
• παραπλανάται εύκολα
• έχει τάσεις λεηλασίας
• χτίζει γέφυρες
• χρειάζεται πολλές τροφές για να ξεχειμωνιάσει
• διατηρεί γόνο τον χειμώνα
• δεν μπορεί να κρατήσει για αρκετό καιρό περιττώματα

Apis mellifera Carnica

Μαύρη μέλισσα με κοντές τρίχες, οι οποίες είναι γκρίζες στους κηφήνες .Θεωρείται από τις μεγαλύτερες σε μέγεθος μέλισσες, μαζί με την A.mellifera mellifera, ενώ το μήκος της προβοσκίδας της φτάνει τα 6,4-6,8 mm.

Χαρακτηριστικά:

• είναι πολύ ήπια
• δεν έχει τάσεις λεηλασίας
• χρησιμοποιεί λίγη πρόπολη
• μειώνει τον γόνο σε περιόδους ξηρασίας
• είναι ανθεκτική σε ασθένειες
• αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς νωρίς την άνοιξη
• αντέχει στο κρύο
• κάνει οικονομία των τροφών
• έχει καλό προσανατολισμό
• μεγάλη ακτίνα δράσης
• αναπτύσσει μεγάλους πληθυσμούς
• τους καλοκαιρινούς μήνες απαιτεί αρκετή γύρη για την εκτροφή του γόνου
• ο εντοπισμός της βασίλισσας είναι πολύ δύσκολος
• έχει έντονη τάση σμηνουργίας η οποία όμως ελέγχεται γενετικά

Apis mellifera caucasica

Μέλισσα βαθύ σκούρου χρώματος με πολύ μεγάλη προβοσκίδα (6,9-6,7mm).
Απαντάται στην ευρύτερη περιοχή της Ρωσίας.

Χαρακτηριστικά :

• η πιο ήπια μέλισσα
• αντέχει στο κρύο
• κάνει πτήσεις με αρκετά χαμηλές θερμοκρασίες
• έχει μικρή τάση λεηλασίας
• αναπτύσσεται αργά την άνοιξη
• αναπτύσσει μεγάλους πληθυσμούς
• περιορίζει τον γόνο σε ξηρές περιόδους
• είναι αρκετά ανθεκτική στις ασθένειες 
• είναι ευαίσθητη στην νοσεμίαση
• έχει μικρή τάση σμηνουργίας
• χρησιμοποιεί αρκετή πρόπολη
• παραπλανάται εύκολα 

Buckfast

Η διεθνής μέλισσα του μοναχού Adam.


Χαρακτηριστικά :

• πολύ ήπια
• ήρεμη στα πλαίσια
• δεν έχει τάσεις λεηλασίας
• ανθεκτική σε ασθένειες γόνου
• αντέχει στο κρύο
• έχει τάση καθαρισμού της κυψέλης
• σμηνουργεί εξαιρετικά δύσκολα
• αναπτύσσεται νωρίς την άνοιξη 
• αναπτύσσει μέτριους πληθυσμούς
• μειώνει τον γόνο σε ξηρές περιόδους
• η βασίλισσα εντοπίζεται εύκολα
• κάνει οικονομία τροφών
• χρησιμοποιεί αρκετή πρόπολη

Superbee

Η φυλή Superbee προέκυψε ύστερα από προσπάθειες του βασιλισσοτρόφου Ρότζερ Γουάιτ να βελτιώσει γενετικά την ποιοτικά των μελισσών του στην Κύπρο.

Χαρακτηριστικά :

• ήρεμη συμπεριφορά
• ευκολία χειρισμού
• ανθεκτική σε σκληρές συνθήκες
• εξαιρετικά παραγωγική 
• σμηνουργεί εξαιρετικά δύσκολα

Μέλι

Το μέλι είναι βιολογικό προϊόν που παράγεται από τις μέλισσες από το νέκταρ των φυτών και τις μελιτοεκκρίσεις.

Είδη μελιού που απαντώνται στην Ελλάδα :

Ανθόμελο 
Προέρχεται από πληθώρα φυτών.Η κρυστάλλωση* δεν είναι προβλέψιμη. Οι ιδιότητες του διαφέρουν ανάλογα με την προέλευση των φυτών. Το ανοιχτόχρωμο είναι πιο αρωματικό αλλά το σκουρόχρωμο είναι πιο πλούσιο σε ιχνοστοιχεία.


Βαμβακομελο
Ανοιχτόχρωμο μέλι που ασπρίζει όσο κρυσταλλώνει. Η κρυστάλλωση γίνεται σε 1-3 μήνες. Είναι το μέλι με την υψηλότερη βακτηριοκτόνο δράση. Είναι ιδανικό για ανάμειξη με βασιλικό πολτό. Έρευνες έδειξαν ότι τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στους ψεκασμούς δεν επιβαρύνουν το μέλι καθώς οι μολυσμένες μέλισσες είτε πεθαίνουν πριν φτάσουν στην κυψέλη, είτε γιατί οι υπόλοιπες μέλισσες δεν τις αφήνουν να εισέλθουν στην κυψέλη.

Μέλι ερείκης (σουσούρας) 
Μέλι με πολύ υψηλή θρεπτική αξία. Ιδιαίτερο στο άρωμα και στην γεύση. Κρυσταλλώνει γρήγορα (1-3 μήνες).

Μέλι ελάτης (βανίλια)
Μέλι με ξεχωριστή γεύση. Έχει τις λιγότερες θερμίδες από όλα τα μέλια. Δεν κρυσταλλώνει.Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κατοχυρώθηκαν με προστατευμένη ονομασία προϊόντος (ΠΟΠ) .

Μέλι Ηλίανθου
Ανοιχτόχρωμο μέλι μικρής διαιτητικής αξίας το οποίο κρυσταλλώνει σε 1-2 μήνες.

Θυμαρίσιο
Πολύ αρωματικό ανοιχτόχρωμο μέλι με ωραία γεύση. Από τα πιο ποιοτικά είδη μελιού στην Ελλάδα. Έχει αντισηπτικές ιδιότητες και αυξάνει τις φυσικές δυνάμεις του ανθρώπου. Κρυσταλλώνει αργά (6-18 μήνες).

Μέλι καστανιάς
Μέλι με χαρακτηριστικό άρωμα. Αφήνει μια ελαφρώς πικρή γεύση. Επιταχύνει την κυκλοφορία του αίματος και ασκεί στυπτική ενέργεια σε περιπτώσεις δυσεντερίας. Κρυσταλλώνει αργά (1-2 χρόνια).

Μέλι πορτοκαλιάς
Υπέροχο άρωμα με θαυμάσια γεύση. Έχει αντιοξειδωτική δράση εξαιτίας της εσπεριδίνης. Κρυσταλλώνει σε 1-3 μήνες.

Πευκόμελο
Προέρχεται από μελιτώδεις εκκρίσεις των πεύκων.Δεν είναι πολύ γλυκό και λιγότερες θερμίδες από τα ανθόμελα. Είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία, πρωτεΐνες και αμινοξέα.  Κρυσταλλώνει πολύ δύσκολα.


* Κρυστάλλωση: είναι φυσικό φαινόμενο το οποίο δεν σχετίζεται με την ποιότητα του μελιού και δεν προξενεί καμία αλλαγή στην διαιτητική του αξία. Το κρυσταλλωμένο μέλι ρευστοποιείται αν τοποθετηθεί σε ζεστό νερό. (μπεν-μαρί)

Γύρη

Η γύρη είναι το αρσενικό στοιχείο της γονιμοποίησης των ανθέων.Υπάρχουν δύο είδη γύρης, η ανεμόφιλη και η εντομόφιλη. Οι πρώτες μεταφέρονται με τον άνεμο, και είναι άφθονες. Οι εντομόφιλες, μεταφέρονται από τις μέλισσες. Ζυμώνονται από αυτές με το νέκταρ προκειμένου να γίνουν εύπλαστες και να αποκτήσουν τη μορφή σφαιριδίου με την οποία αποθηκεύονται στην κύψελη. Κάθε μέλισσα μεταφέρει σε κάθε της ταξίδι δύο τέτοιες σφαίρες μία κάτω από κάθε ένα από τα πίσω πόδια της. Η γύρη αποτελεί την πρώτη ύλη για την παραγωγή του βασιλικού πολτού.Η σύνθεση της  είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη.Οι αναλύσεις δείχνουν ότι περιέχει μια τεράστια ποσότητα από αζωτούχα υλικά με τη μορφή πρωτεϊνών, ανόργανων αλάτων και βιταμινών. Περιέχει ακόμη όλα τα απαραίτητα αμινοξέα τα οποία ο οργανισμός μας δεν είναι σε θέση να συνθέσει, και μάλιστα στην περίπτωση της γύρης τα λαμβάνει από φυσική πηγή.
Είναι η πλουσιότερη φυσική τροφή σε πρωτεινες, βιταμίνες, απαραίτητα αμινοξέα, ορμόνες, ένζυμα και μεταλλικά στοιχεία κά. Η ισορροπία των αμινοξέων (22) είναι καθοριστικός παράγοντας της διατροφικής αξίας της γύρης (Ιannuzzi,1993b). Περιέχει πάνω από 5000 ένζυμα και συνένζυμα απαραίτητα για το μεταβολισμό των τροφών και την απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών από το πεπτικό σύστημα (Pollen Company,1981). Περιέχει αντιβιοτικές και βακτηριοστατικές ουσίες καθώς και φυτικές ορμόνες που ρυθμίζουν τη φυσιολογική έκκριση των ενδοκρινών αδένων. Αν συγκρίνουμε την περιεκτικότητα της γύρης σε αμινοξέα με την αντίστοιχη του βοδινού κρέατος, των αυγών ή του τυριού, θα διαπιστώσουμε ότι σε ίσο βάρος η γύρη είναι 5-7 φορές πιο πλούσια από αυτές τις τροφές που φημίζονται για τη διατροφική τους αξία. Η ένταξη της στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου αποφέρει απίστευτα αποτελέσματα. Η γύρη δίνει ευεξία, αυξάνει την αυτοπεποίθηση. Βοηθά στη διανοητική λειτουργία, ενισχύει τη συστολή της καρδιάς, έχει διουρητική δράση (Liebelt,1994). Διορθώνει την ισορροπία του μεταβολισμού και συμβάλλει όχι μόνο στη μείωση του βάρους αλλά και στην αύξηση. Αύξηση της ταχύτητας μεταβολισμού της αιθανόλης, έντονη σεξουαλική δραστηριότητα (Brown,1989). Περιορίζει σημαντικά τα προβλήματα της εμμηνόπαυσης και της αναιμίας, προστατίτιδα, αιμορροΐδες, δυσκοιλιότητα, διάρροια, εντερίτιδες. Περιέχει μία αντιβιοτική ουσία, παρόμοια με την πενικιλίνη. Επηρεάζει το μεταβολισμό του νερού, την απόθεση λίπους του θυρεοειδούς αδένα (Liebelt,1998). Προστατεύει την όραση. 

Καταναλώνεται αυτούσια ως έχει, διαλυμένη σε κάποιο χυμό, αναμεμιγμένη με μέλι.

Πηγή: http://www.ekem.org.gr/  

Κερί

Tο κερί παράγεται από ειδικούς αδένες της μέλισσας (κηρογόνους) και χρησιμοποιείται για το χτίσιμο των κηρηθρών. Αρχικά το χρώμα του κεριού είναι άσπρο αλλά με την πάροδο του χρόνου γίνεται όλο και πιο σκουρόχρωμο γιατί ενσωματώνεται σε αυτό γύρη, πρόπολη, σκόνη και άλλα υπολείμματα. Για την παρασκευή ενός κιλού κεριού από τις μέλισσες καταναλώνονται περίπου 8 κιλά μελιού. Το κερί λιώνει στους 63 βαθμούς Κελσίου.Έχει βρεθεί ότι το κερί που χρησιμοποιείται για το σφράγισμα του ώριμου μελιού έχει αντιβιοτικές ουσίες που συντηρούν το μέλι.Το κερί χρησιμοποιείται  για την παραγωγή κεριών και φύλλων κηρήθρας, στην φαρμακευτική βιομηχανία, στην βιομηχανία καλλυντικών, στην καπνοβιομηχανία, στην βιομηχανία βερνικιών και λιπαντικών.

Βασιλικός πολτός

Ο βασιλικός πολτός είναι κρεμώδης ουσία που παράγεται από τις μέλισσες ως τροφή για την μελλοντική βασίλισσα. Εκκρίνεται από ειδικούς αδένες του φάρυγγα των εργατριών μελισσών και από αυτή την άποψη διαφέρει από το μέλι, αφού αυτό δεν εκκρίνεται από το σώμα των μελισσών. Με τον βασιλικό πολτό τρέφονται οι προνύμφες μελισσών, οι οποίες ως τέλεια έντομα θα γίνουν βασίλισσες. Οι προνύμφες αυτές αρχικά δεν διαφέρουν από αυτές που γίνονται και οι εργάτριες, αλλά υπό την επίδραση του βασιλικού πολτού μεγαλώνουν σε βασίλισσες.

Σύσταση :
Οι αναλύσεις που έχουν γίνει έδειξαν ότι ο μέσος όρος των κυριότερων συστατικών του είναι: υγρασία 67%, πρωτεΐνες 15,5%, σάκχαρα 12,5%, λιπαρές ουσίες 4% και τέφρα 1%. Αυτό, όμως, που δίνει τις εκπληκτικές ιδιότητες στο βασιλικό πολτό είναι η αφθονία σε βιταμίνες και ιδιαίτερα αυτές του συμπλέγματος Β, που είναι καθοριστικές για την καλή λειτουργία όχι μόνο του νευρικού μας συστήματος αλλά ολόκληρου του οργανισμού. Συγκεκριμένα, σε κάθε γραμμάριο περιέχονται: θειαμίνη (Β1) 3,9mg, ριβοφλαβίνη (Β2) 26,5mg, νιασίνη (Β3) 84mg, παντοθενικό οξύ 186mg, πυριδοξίνη (Β6) 2,4mg, ινοσιτόλη 100mg, βιοτίνη 1,7mg, φυλλικό οξύ 0,2mg. Επίσης σε διάφορες αναλογίες οι Β12, Α, D, E, K και C.


Χρήσεις και θεραπευτικές δράσεις :
Έχει αποδειχτεί ότι ο βασιλικός πολτός είναι η πλουσιότερη υγιεινή τροφή της φύσης. Επιδρά θετικά στον μεταβολισμό, στην ανάπτυξη και τη μακροζωία. Ρυθμίζει και εξισορροπεί τις λειτουργίες του οργανισμού, οξυγονώνει τα κύτταρα και αυξάνει τη φυσική αντίσταση στις εξωτερικές προσβολές αλλά και στις εσωτερικές ανωμαλίες. Αυξάνει τις σωματικές και πνευματικές δυνάμεις, τονώνει τη μνήμη, την αντοχή, την γονιμότητα και τη σεξουαλική απόδοση.

Οι κυριότερες ενδείξεις του βασιλικού πολτού είναι:
Παιδιά 

 - με αναιμία

 - που παρουσιάζουν καθυστέρηση στην ανάπτυξη

 - στο λύκειο, για την προετοιμασία των εξετάσεων

 - κατά την ανάρρωση

Ενήλικες
 - για την πρόληψη εποχιακών ιώσεων
 - κατά της κατάθλιψης, άγχους, στρες
 - κατά της δυσκοιλιότητας
 - κατά της ανικανότητας και της στειρότητας
 - κατά των συμπτωμάτων που σχετίζονται με την εμμηνόπαυση
 - κατά της αθηροσκλήρωσης (έλεγχος των επιπέδων της χοληστερόλης)
 - κατά της κόπωσης
 - κατά του υποσιτισμού και της νευρικής ανορεξίας
 - κατά της μυϊκής δυστροφίας
 - κατά της ασθένειας του Parkinson
 - κατά της ασθένειας του Alzheimer
 - κατά της υπέρτασης
 - κατά του σακχαρώδη διαβήτη
 - στα γηρατειά
 - προστατευτικός ο ρόλος του για το ήπαρ
 - πιθανόν αντικαρκινική δράση
 - ενίσχυση ανοσοποιητικού συστήματος-αντιμικροβιακή δράση (κυρίως έναντι στρεπτόκοκκων, σταφυλόκοκκων και Ε.coli, bacilli coli)
 - τόνωση και ενδυνάμωση του δέρματος (λόγω του κολλαγόνου που περιέχει-μείωση ρυτίδων) και του τριχωτού της κεφαλής
 - κατά του πονοκεφάλου
 - κατά των ενδοκρινικών διαταραχών και των ορμονικών ανισορροπιών
 - μειώνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου
 - μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης
 - κατά των καταγμάτων των οστών
 - επουλώνει τις ιστικές καταστροφές
 - κατά των φλεγμονών
 - μειώνει τα αρθριτικά προβλήματα
 - ευεργετικό σε περιπτώσεις μειωμένης μνήμης
 - βελτιώνει το άσθμα
 - προσφέρει αναβολική υποστήριξη με αποτέλεσμα την αθλητική απόδοση (αυξημένη ενέργεια, αντοχή και φυσική δύναμη)
 - κατά της πνευματικής κατάρρευσης
 - κατά των ελκών, εκζεμάτων
 - μειώνει αλλεργικά συμπτώματα άλλων αιτιών
 - διατήρηση ομορφιάς


Ο βασιλικός πολτός όμως, έχει και πολλές άλλες ενδείξεις και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως διαιτητικό, με ταυτόχρονη ενίσχυση του οργανισμού. Βασιλικό πολτό συναντούμε ως συστατικό και στη βιομηχανία καλλυντικών, σε προϊόντα που προορίζονται για το αδυνάτισμα και τη μείωση της κυτταρίτιδας. Έχει διαπιστωθεί ότι ανοίγει την όρεξη και είναι εξαιρετικά βοηθητικό σε περιπτώσεις ασθενικών παιδιών. Ρυθμίζει το βάρος και βοηθά στη χώνεψη. 
Επιστημονική έρευνα σε θέματα προαγωγής υγείας μελέτησε την επίδραση του βασιλικού πολτού στην μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μια πρόσληψη της τάξεως των 50-100mg την ημέρα, μείωσε την χοληστερόλη στο 14% των δοκιμαζόμενων.
Επίσης, μπορεί κανείς να συμπεράνει από τα συστατικά του βασιλικού πολτού τι είδους θεραπευτικές δράσεις μπορεί να έχει. Μια πρώτη παρατήρηση μπορεί να είναι οι αντιοξειδωτικές βιταμίνες που περιέχει, όπως η βιταμίνη C, A και E.
Σε προβλήματα όπως η κόπωση και οι αϋπνίες, οι διατροφικές ελλείψεις και άλλα, μπορεί κανείς να βρει ισχυρό σύμμαχο. Ορισμένα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να βοηθήσουν να αντιμετωπιστεί το παροδικό αίσθημα κόπωσης. Αν αυτή οφείλεται σε ανεπάρκεια βιταμινών ή ιχνοστοιχείων, η θεραπεία μπορεί να κρίνεται απαραίτητη. Ο βασιλικός πολτός μπορεί να δώσει ότι καλύτερο από τη φύση χωρίς παρενέργειες. Θεωρείται, λοιπόν, λύση για την καθημερινότητα. Το 35% των ατόμων που παραπονιούνται για «έλλειψη ενέργειας», για παροδικές καταστάσεις κόπωσης, οφείλονται στις συνθήκες της καθημερινής ζωής, που συχνά επιδεινώνονται από λάθη στην υγιεινή διαβίωση. Επίσης, υποστηρίζεται ότι ενεργοποιεί την ανάπτυξη του μυελού των οστών και βοηθά στη γρήγορη επούλωση των πληγών (στο μισό χρόνο από αυτό που θα χρειαζόταν χωρίς αυτόν).


Δοσολογία:
Η δοσολογία που συστήνεται είναι η εξής: ένα κουταλάκι το πρωί νηστικός κάτω από τη γλώσσα μέχρι να διαλυθεί, τα παιδιά μισό κουταλάκι και οι αθλητές και ασθενείς έως και δύο. Απαραίτητος χρόνος χρήσης ορίζονται 3 μήνες ετησίως. Ο βασιλικός πολτός, καθώς είναι φυσικό προϊόν, είναι απόλυτα αβλαβές, δεν προκαλεί παρενέργειες και εθισμό. Η ισχύς του εξαρτάται από τη φρεσκάδα του. Συντηρείται σε 5^οC (οικιακό ψυγείο) έως 6 μήνες, ενώ αλλοιώνεται από τον αέρα, το φως και τα μεταλλικά σκεύη. Ο βασιλικός πολτός δεν είναι φάρμακο αλλά τροφή, όμως οι εξαιρετικά πολλές θεραπευτικές ιδιότητές του τον καθιστούν μια ουσία απέναντι στην οποία πρέπει να είναι κανείς πολύ προσεκτικός. Μέλι, για παράδειγμα, μπορεί κανείς να τρώει όσο θέλει, βασιλικό πολτό όμως ημερησίως μέχρι μισό γραμμάριο. Επίσης, καλό είναι σε περιπτώσεις χρόνιων ασθενειών να ερωτάται και ο θεράπων γιατρός.

Πηγή : http://www.iatronet.gr/

Πρόπολη

Η πρόπολη είναι προϊόν που παρασκευάζουν οι μέλισσες από ρητίνες, κερί, αιθέρια έλαια και γύρη με κύριο συστατικό τις ρητίνες. Η συλλογή της πρόπολης γίνεται κατά τις θερμές μέρες όταν η θερμοκρασία είναι πάνω από 20 βαθμούς Κελσίου.



Οι μέλισσες χρησιμοποιούν την πρόπολη για :

• να επιχρίουν τα εσωτερικά τοιχώματα τόσο της φωλιάς όσο και των κελιών,
• να κλείνουν σχισμές και χαραμάδες,
• να καλύπτουν ποντίκια,μεγάλες πεταλούδες και άλλα ,μεγαλόσωμα ζώα που πέθαιναν στην κυψέλη και είναι δύσκολο να απομακρυνθούν.

Η πρόπολη έχει αντιβιοτική και αντιμικροβιακή δράση. Εκτός από την φαρμακοβιομηχανία χρησιμοποιείται και σε λοσιόν, κρέμες προσώπου, σαπούνια, σαμπουάν, οδοντόπαστες και είναι το κύριο συστατικό των βενικιών.